Budynek Prochowni w marcu 2003 roku. |
W 1964 roku w czasie pracy jako technik budowy w PKZ
odbudowywałem budynek Prochowni w Warszawie na Starym Mieście pod
skarpą przy ulicy Rybaki 2.
W skład tego budynku wchodzi gotycka Baszta Mostowa z 1581 roku, broniąca
pierwszego mostu na Wiśle, ufundowana przez księżnę Annę Jagielonkę.
Budową tego drewnianego mostu, wzniesionego w latach 1568-1572 na
polecenie króla Zygmunta, kierował Erazm Giotto z Zakroczymia. Most
uległ zniszczeniu przez powódź w 1602 roku i baszta została bezużyteczna.
W latach panowania króla Władysława IV basztę mostową przebudowano
na Prochownię. W roku 1769 z inicjatywy Marszałka Stanisława Lubomirskiego,
prochownie przebudowano na więzienie. Dobudowano 3-kondygnacjową część
frontową z tympanonem, na którym umieszczono herb państwa, a pod nim
napis: "Na poprawę Złych Miejsce od Sądu Wyznaczone". |
Budynek został kompletnie zniszczony w czasie Powstania
Warszawskiego.
Kiedy pracowałem przy jego odbudowie, przeznaczono go na potrzeby
pobliskiego Zakładu Ogniska Wychowawczego. Potem adaptowano go na
siedzibę studyjnego teatru "Stara Prochownia".
Kiedy w czasie spaceru po Starym Mieście pokazuję znajomym z murów
obronnych budynek Prochowni, zawsze chwalę się, że pozłacaną "syrenkę"
błyszczącą na Baszcie Mostowej, osobiście zamocowałem niespełna 40
lat temu. |
Pierwsza panorama Warszawy na drzeworycie z roku 1581. W dolnym prawym
rogu pierwszy most na Wiśle. |
Pierwszy miedzioryt z panoramą stolicy i mostem z końca XVI w dzieła
G. Brauna i F. Hogenberga. |
Widok Prochowni w 1785 roku wg akwareli Z. Vogla.
|
Zdjęcie Leonarda Sempolińskiego zniszczonej Prochowni z 6 maja 1945
roku |
Zdjęcie własne budynku Prochowni w czasie remontu z 1965 roku. |
Renowacja odkrytego zabytkowego łuku gotyckiego z cegły "palcówki"
z XVI w . Zdjęcie własne. |
|